نقد و بررسی رومن اینگاردن از پدیدارشناسی هوسرل
نویسندگان
چکیده مقاله:
اینگاردن پدیدارشناس واقعگرایی است که معتقد است هوسرل در کتاب پژوهشهای منطقی نوعی واقعگرایی را پذیرفته که مبنای آن تمایز صریح واقعیت و آگاهی است. اعتقاد به این تمایز و دیدگاه واقعگرایی با آغاز تفکر استعلایی هوسرل رها شده و جای خود را بهمحوریت آگاهی و در نتیجه ایدئالیسم استعلایی میدهد. اینگاردن با این چرخش ناگهانی مخالفت ورزیده و معتقد است که تفکر استعلایی به دلیل هدف و روش موردِ نظر خود خالی از نقص نیست. کلیت ایدئالیسم استعلایی که از نظر اینگاردن نتیجة چرخش یاد شده است کلیتی منطقی و سازگار نیست. طرح مفهوم پدیدارشناسی استعلایی، روش و هدف نهایی آن سبب سردرگمی و در نتیجه برخی ناسازگاریها در فلسفة استعلایی هوسرل شده است. هوسرل با توسل به اپوخه، فعلیت و وجود اشیا را نادیده گرفت و با اعمال روش تقلیل پدیدارشناختی بهمطلق بودن حوزة آگاهی و اگوی استعلایی رسید و در نهایت با طرح نظریة تقویم، معنا یا همان نوئما را جایگزین اعیان واقعی کرد. همین اقدامات سبب بی اعتبار شدن وجود واقعی شد و هدف اولیة هوسرلی را که همان شناخت دادههای عینی بود، مورد تردید قرار داد. فلسفة متقنی که با چنین روشی به دست میآید، به ادراک درونی و حلولی محدود میشود و راهی از پیش نمیبرد. اینگاردن ضمن اشاره به مشکل دوری که هوسرل در طرح روش تقلیل در فلسفة استعلاییاش با آن مواجه میشود، مدعی است که نتایج هوسرل در تفکر استعلایی محصولِ صرف معرفت شناسی او نیست و در بسیاری از موارد علاوه بر اینکه این نتایج شبیه به گزارههای متافیزیکی جلوه مینمایند، خود متخذ از نوعی مبانی مضمر و پنهان متافیزیکی و وجود شناختیاند. (اعتقاد به وجود مستقل از شناخت).
منابع مشابه
«هستی شناسی» در کانون پدیدارشناسی رومن اینگاردن
این مقاله به بررسی جایگاه هستیشناسی در پدیدارشناسی رئالیستی رومن اینگاردن به ویژه در حوزة زیباییشناسی میپردازد. رومن اینگاردن، پدیدارشناس لهستانی، از شاگردان معروف هوسرل بود که با رویکرد فلسفی استادش در دوره دوم فکری او یعنی ایدهآلیسم استعلاییاش مخالفت کرد و معتقد بود که هوسرل در پژوهشهای منطقی رویکرد رئالیستی اتخاذ کرده است حال آنکه در ایدهها به سمت ایدهآلیسم استعلایی گرایش مییابد. محت...
متن کاملهستیشناسی موسیقی و اثر ادبی از دیدگاه رومن اینگاردن
رومن اینگاردن بنیانگذار هستیشناسی هنر است. او با رویکردی پدیدارشناختی و تحتتأثیر آموزههای فلسفی هوسرل کوشید نشان دهد که اثر هنری و ابژۀ زیباشناختی دو موجودیت متفاوتند. اثر هنری شیای مانند سایر اشیای واقعی است، درحالیکه ابژۀ زیباشناختی ماهیتی قصدی دارد و با کنشهای آگاهی و در ذهن مخاطب قوام مییابد. آثار موسیقی کلاسیک هستیشناسی یگانهای دارند. از یکسو اثر موسیقایی همان پارتیتوری است که آ...
متن کاملتفسیری از نقد هایدگر بر مبدأ و موضوع پدیدارشناسی استعلاییِ هوسرل
هایدگر در درسگفتار تمهید برای تاریخ مفهوم زمان، نقدی درونی بر موضوع پدیدارشناسی استعلایی وارد میکند و هوسرل را متهم میسازد که پرسش از نحوة خاص وجود افعال رویآورندة آگاهی و معنای وجودرا بهطور کلی فروگذاشته است. هایدگر بهواسطة این نقد، با بازگشت به مبدأ پدیدارشناسی؛ یعنی چرخش از رویکرد طبیعی به رویکرد استعلایی پدیدارشناسانه، به فهم خاص خویش از موضوع پدیدارشناسی؛ یعنی دازاین راه میبرد. در م...
متن کامل«بدنمندی» در پدیدارشناسی هوسرل، مرلوپونتی و لویناس
در رویکرد پدیدارشناسانه، بدن فارغ از قواعد و استدلالات عقلی، پدیداری تلقی میشود که سوژه را در معرض تجربه قرار میدهد. در این رویکرد بحث بر سر نسبت سوژه با بدن و جهان، نه بر بنیاد هستی شناسی سوژه و نه بر اساس شناخت او از جهان، بلکه بر اساس تجربه و مجاورت او با جهان است. این مقاله ضمن پرداختن به پدیدارشناسی هوسرل، مرلوپونتی و لویناس، با تمرکز بر بدن و مفهوم بدنمندی، نقاط اشتراک و نیز تفاوت رویک...
متن کاملنسبت جامعهشناسی معرفت مانهایم و پدیدارشناسی هوسرل
جامعهشناسی معرفت که با شلر و مانهایم در اوایل قرن بیستم مطرح شد، ریشه در تحولات علوم اجتماعی قرن نوزدهم و شکلگیری جریانهای مخالف کارکردگرایی و رفتارگرایی داشت. در حوزهی فلسفه نیز هوسرل در میانهی جریان اثباتگرایی رئالیستی و ایدهآلیسم، با این بحث که معنای پدیدار ا...
متن کاملضرورت طرح زیست-جهان در پدیدارشناسی هوسرل
ادموند هوسرل را پدر پدیدارشناسی نامیدهاند. پدیدارشناسی روشى است که به جاى پیشبینی و اندازهگیری مرسوم در علوم بر کشف، توصیف و معنی تأکید میکند. هوسرل ابتدا موضوع اصلی پدیدارشناسی خود را آگاهی قرار میدهد، لذا بسیاری پدیدارشناسی وی را نوعی شناختشناسی دانستهاند. این پژوهش به این مسأله میپردازد که هر چند هوسرل در برخی از آثارش متوجه آگاهی است اما در آثار متأخرش از آگاهیشناسی یا اگولوژی فرا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 14
صفحات 143- 160
تاریخ انتشار 2019-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023